Ég hef oft reynt að finna útúr því af hverju ég er Liverpool aðdáandi. Hvort það hafi verið einhver gjöf, einhver leikur, einhver stund, sem gerði það að verkum að ég byrjaði að fylgjast með, styðja og síðar elska þetta fótboltalið, sem hefur haft áhrif á líf mitt og geðheilsu.

Það er nefnilega enginn harður Liverpool maður í fjölskyldunni. Pabbi horfir varla á fótbolta og bróðir minn er Arsenal maður. Ég man hins vegar ekki eftir að hafa stutt neitt annað lið en Liverpool, hver svo sem ástæðan er.

Fyrsta minningin mín um Liverpool leik er hins vegar alveg skýr, líkt og leikurinn hafi farið fram í gær.

Ég var 7 ára gamall þegar Liverpool og Juventus áttust við í úrslitaleik í Evrópukeppninni þann 29. maí 1985. Ég veit að á þeim tíma var ég Juventus stuðningsmaður vegna þess að Michel Platini var minn uppáhalds knattspyrnumaður. Ég man þó að ég hélt mun meira með Liverpool.

Það er kannski eilítið skrítið en þessi ömurlegi dagur, sem er svo sannarlega svartasti bletturinn í sögu okkar frábæra klúbbs, er sá fyrsti sem ég man eftir tengdur Liverpool.

38 Juventus aðdáendur og einn Belgi létust þennan dag.

Heysel leikvangurinn, þar sem úrslitaleikurinn fór fram, var í ömurlegu ástandi og skipulagning mótshaldara var léleg þennan dag. Ákveðið var að úthluta ákveðnum fjölda miða til hlutlausra Belga, sem varð til þess að aðdáendur liðanna gátu keypt miða á svörtum markaði af Belgunum. Þess vegna lentu aðdáendur Liverpool og Juventus hlið við hlið, aðskildir einungis af girðingu.

Árið áður höfðu aðdáendur Liverpool fengið hræðilegar móttökur hjá ítölskum aðdáendum Roma liðsins þegar Liverpool vann Evrópukeppnina í Róm árið 1984. Eftir þann leik urðu aðdáendur Liverpool fyrir miklu aðkasti. Ítalarnir hræktu m.a. og köstuðu steinum í Liverpool aðdáendurna þegar þeir fóru út frá leikvanginum. Kenny Dalglish telur þetta m.a. mikilvæga ástæðu fyrir hegðun Liverpool stuðningsmanna á Heysel árið eftir.

Ástandið fyrir leikinn á Heysel versnaði fljótt og að lokum byrjuðu stuðningsmenn Juventus að kasta hlutum á Liverpool aðdáendurna, sem varð til þess að stuðningsmenn Liverpool réðust á þá. Stuðningsmenn Juventus fylltust örvæntingu og flúðu flestir að vegg, sem varð til þess að stúkan hrundi undan þunga þeirra. 38 stuðningsmenn Juventus og 1 Belgi létust. Yfir 350 manns særðust.

Þessi dagur er sá svartasti í sögu okkar liðs. Þótt að völlurinn hafi verið ónýtur og löggæslan slæm þá verður ekki framhjá því litið að það voru Liverpool aðdáendur, sem báru þunga sök á dauða Ítalana. Eftir atburðina voru ensk félagslið bönnuð frá Evrópukeppninni í 5 ár og það má segja að stjarna Liverpool hafi aldrei skinið jafn skært síðan þá, enda hefur Liverpool ekki unnið Evrópukeppni Meistaraliða eða Meistaradeildina síðan þá.

Nafn Liverpool var í mörg ár tengt öllu því versta, sem fótboltinn bauð uppá. Stuðningsmenn liðsins voru stimplaðir sem ofbeldismenn og vitleysingar. Síðan þá hefur ansi margt breyst, bæði hjá Liverpool og í knattspyrnunni almennt. En atburðirnir á Heysel munu aldrei gleymast og það er alveg ljóst að mjög margir aðdáendur Juventus hafa aldrei fyrirgefið Liverpool. Stjórnir félaganna hafa myndað vináttubrýr á milli félaganna, en það er óvíst að aðdáendur Juventus geti nokkurn tímann tekið Liverpool í sátt.

Leikurinn endaði með sigri Juventus 1-0. Platini skoraði markið úr víti.

Það verður eflaust mikið skrifað um Heysel slysið á næstu dögum. Ég vil benda á þrjár greinar, sem eru allar góðar og vel þess virði að lesa. Fyrir það fyrsta eru hér frásagnir Liverpool aðdáenda, sem upplifðu atburðina í Belgíu. Svo sannarlega mjög átakanleg lesning.

Önnur grein birtist í Obserber í dag og heitir Lost Lives that saved a sport. Þar fjallar Andrew Hussay um Heysel og hvernig sá atburður hefur þó allavegana orðið til þess að bæta fótboltann.

Fyrir okkur, sem byrjuðu að fylgjast með fótbolta af alvöru eftir Heysel slysið er erfitt að skilja hvernig andrúmsloftið á leikjum í enska boltanum var fyrir Heysel. Ég las athyglisverða lýsingu á því hér:

… in England a Saturday spent as an away fan in those days was like being a prisoner-of-war for the duration; guarded on trains; marched to the ground while locals threw missiles and spat in your direction; stood behind razor wire for the duration of the game and held back for hours afterwards while the police cleared the streets. No wonder attendances at matches were plummeting. From around 42 million clicks of the turnstiles in the English League alone in 1948, to 17 million in 1984, it was one long descending graph

Þessi lýsing á auðvitað ekkert sameiginlegt með því, sem gerist í dag. Ég hef farið á nokkra fótboltaleiki í Evrópu, á Old Trafford, Nou Camp og fleiri völlum en aldrei nokkurn tímann leið mér einsog öryggi mínu væri ógnað eða að ég væri í hættu fyrir að vera Liverpool aðdáandi á Old Trafford. Ástandið er einfaldlega gjörbreytt.

Ég hef þó upplifað ástandið, einsog það var fyrir Heysel, í Suður-Ameríku. Í Argentínu fór ég árið 1996 á leik með Boca Juniors. Þar fyrir utan völlinn voru skriðdrekar og hermenn með vélbyssur. Inná vellinum var okkur sagt að við yrðum að vera í Boca Juniors hlutanum því ef við værum hvítir og ljóshærðir í gesta hlutanum, þá yrði litið á okkur sem stuðningsmenn River Plate og þá ættum við ekki von á góðu. Á vellinum voru sæti, en við vorum fyrir aftan markið, þar sem allir stóðu á pöllum. Fólkið hoppaði allan tímann og söng og þegar Boca skoraði, þá færðist öll stúkan í einu uppað girðingunni í fagnaðarlætum og þeir æstustu klifruðu uppá girðinguna og fögnuðu. Slíkum girðingum var auðvitað eytt úr enska boltanum í kjölfar hörmunganna á Hillsborough.

Eftir leikinn þurftum við að bíða í hálftíma eftir því að fá að fara útaf vellinum. Fyrst fengu stuðningsmenn útiliðsins að fara út. Þeir þurftu að fara í gegnum nokkurs konar búr, þar sem stuðningsmenn Boca hrópuðu að þeim og köstuðu öllu lauslegu í þá. Þetta er gjörólíkt þeirri stemningu, sem ég upplifði á Nou Cammp og Old Trafford.

Einnig er ágæt grein í The Guardian: Liverpool still torn over night that shamed their name.

Átakanlegust er þó þessi í grein í The Guardina: The horror of Heysel scarred in the mind, þar sem rakin er saga ítalsk föðurs, sem horfði uppá son sinn deyja í troðningnum á Heysel.

Á þriðjudaginn spilum við gegn Juventus í fyrsta skiptið í Evrópukeppninni eftir Heysel slysið. Við skulum vona að þeirra leikja verði minnst vegna knattspyrnu, en ekki ofbeldis. Fyrir leikinn á Anfield mun vera mínútu þögn til að minnast þeirra, sem létust í Belgíu. Stuðningsmenn Liverpool munu svo mynda mósaík mynd með orðunum Amicizia (vinátta) á milli merkja liðanna.

Allir Juventus aðdáendur, sem mæta á Anfield munu fá bækling með skilaboðum frá Ian Rush, sem lék fyrir bæði liðin.

Á baksíðunni mun einfaldlega standa: “We are sorry. You’ll Never Walk Alone”.